Với việc ký kết hàng loạt các hiệp định thương mại (FTA), Việt Nam đang ngày càng hội nhập sâ;u vào nền kinh tế th??? gi???i. Điều này khô;ng chỉ đem đến nhiều cơ hội mà còn cả những rào cản kỹ thuật khi xuất khẩu các sản phẩm tươi vào các thị trường đối với hàng nô;ng sản. Do đó, theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nô;ng sản, phát triển ngành cô;ng nghiệp chế biến với việc chế biến sâ;u khô;ng chỉ là giải pháp chủ động giải quyết tình trạng “được mùa rớt giá” hay “giải cứu” hàng nô;ng sản trong nước thời gian qua mà về lâ;u dài còn giúp doanh nghiệp vượt qua những rào cản kỹ thuật khi xuất khẩu hàng nô;ng sản tươi.

Phát triển ngành cô;ng nghiệp chế biến nô;ng sản

Chủ động hội nhập kinh tế quốc tế sâ;u rộng, tích cực xúc tiến thương mại đã mở ra thị trường th??? gi???i rộng lớn cho tiêu thụ nô;ng sản Việt Nam. Trong 10 năm qua, ngành cô;ng nghiệp chế biến nô;ng, lâ;m, thủy sản của Việt Nam đạt giá trị gia tăng hàng năm khoảng 5-7%, kim ngạch xuất khẩu nô;ng sản tăng mạnh, bình quâ;n tăng khoảng 8-10%/năm. Năm 2019, kim ngạch xuất khẩu nô;ng sản đạt 41,3 tỷ USD, xuất khẩu tới hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có cả các thị trường khó tính như: Mỹ, EU.

                                                              Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

      Doanh nghiệp chế biến nô;ng sản Việt Nam được xem là đầu tàu trong dẫn dắt chuỗi giá trị sản xuất nô;ng nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô; lớn, ứng dụng khoa học cô;ng nghệ, nâ;ng cao hiệu quả, năng lực cạnh tranh và phát triển thương hiệu nô;ng sản Việt Nam. Hiện, hệ thống cô;ng nghiệp chế biến nô;ng sản Việt Nam có trên 7.500 doanh nghiệp. Cô;ng suất chế biến trên 120 triệu tấn nguyên liệu nô;ng sản mỗi năm. Ngoài ra, hàng vạn cơ sở chế biến nô;ng sản nhỏ, lẻ, hộ gia đình phâ;n bố khắp cả nước. Các cơ sở này thực hiện sơ chế và chế biến phục vụ chủ yếu cho tiêu dùng nội địa.

        Cô;ng nghệ chế biến nô;ng sản hiện đã có một số ngành hàng có cô;ng nghệ và thiết bị chế biến hiện đại mang tầm khu vực và th??? gi???i, như: Chế biến hạt điều, cà phê, lúa gạo, tô;m, cá tra... Nhưng nhìn chung, trình độ cô;ng nghệ chế biến của các doanh nghiệp mới ở mức trung bình. Sản phẩm chế biến nô;ng nghiệp có giá trị gia tăng thấp, chiếm khoảng 70-85%; sản phẩm chế biến có giá trị gia tăng cao, chỉ chiếm khoảng 15-30% (trong đó, thủy sản khoảng 30%, các loại nô;ng sản khác chiếm khoảng 10-20%); sản phẩm bao gói nhỏ cung cấp cho bán lẻ chỉ chiếm khoảng 10%. Theo các chuyên gia, phần lớn các sản phẩm nô;ng - lâ;m - thủy sản chế biến được xuất khẩu ở dạng sơ chế thô;, nên giá trị nô;ng sản của nước ta thường thấp hơn so với các sản phẩm cùng loại ở các nước khác.

       Trong thời gian qua, ngoài các doanh nghiệp trong nước, nhi???u doanh nghiệp, tập đoàn lớn nước ngoài cũng đã quan tâ;m và triển khai dự án đầu tư vào lĩnh vực chế biến nô;ng sản; trong đó có những doanh nghiệp hiện đại hàng đầu th??? gi???i với cô;ng nghệ chế biến tiên tiến. Trong năm 2019, ngành cô;ng nghiệp chế biến, chế tạo được cấp phép mới đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất với số vốn đăng ký của các dự án đạt 12.093,1 triệu USD, chiếm 72,2% tổng vốn đăng ký cấp mới. Nếu tính cả vốn đăng ký bổ sung của các dự án đã cấp phép từ các năm trước thì vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào ngành cô;ng nghiệp chế biến, chế tạo trong năm đạt 17.475,1 triệu USD, chiếm 77,5% tổng vốn đăng ký. Trong số những dự án được doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư có thể kể đến dự án khánh thành Nhà máy Chế biến cà phê hòa tan của Tập đoàn Intimex. Nhà máy có dâ;y chuyền cô;ng nghệ tiên tiến của th??? gi???i với giá trị đầu tư 30 triệu USD, cô;ng suất 550kg/giờ, ước đạt 4.000 tấn/năm; dự án xâ;y dựng dâ;y chuyền sản xuất nước hoa quả với cô;ng suất 36.000 chai/giờ và sản xuất dòng sản phẩm mới là nước gạo rang, nước gạo lức đỏ và nước ép trái câ;y của Tập đoàn TH; có mặt tại thị trường miền Bắc, Cô;ng ty CP Masan MEATLife (thịt mát MEATDeli) đang xâ;y dựng tổ hợp chế biến thịt heo sạch tại tỉnh Long An để phục vụ thị trường miền Nam, với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 khoảng 1.300 tỷ đồng, dự kiến hoạt động vào tháng 8/2020…

Ngoài đầu tư cô;ng nghệ chế biến sâ;u, doanh nghiệp cũng đã thay đổi nhận thức về quản lý và giám sát an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi sản xuất ra sản phẩm. Xâ;y dựng nguồn lao động trẻ, dồi dào dễ tiếp thu khoa học - kỹ thuật th??? gi???i, đội ngũ doanh nhâ;n có trình độ quản lý, ngoại ngữ, năng động, sáng tạo và đã có nhiều năm kinh nghiệm trên thương trường th??? gi???i. Hiện, ngành cô;ng nghiệp chế biến nô;ng sản giải quyết việc làm trực tiếp cho khoảng 1,6 triệu lao động, mức thu nhập bình quâ;n 5-7 triệu đồng/tháng.

Tuy nhiên, phát triển ngành chế biến nô;ng sản chưa tương xứng với tiềm năng, các doanh nghiệp chế biến nô;ng lâ;m, thủy sản chủ yếu là doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ; phần lớn quy mô; cơ sở chế biến nhỏ; có trên 70% cơ sở chế biến của nhiều ngành hàng với thiết bị cũ có tuổi đời trên 15 năm, cô;ng nghệ lạc hậu, năng suất thấp. hệ số đổi mới thiết bị chỉ ở mức 7%/năm (bằng 1/2 - 1/3 mức tối thiểu của các nước khác); Tổn thất sau thu hoạch lớn (chiếm từ 10-20%).

Sản phẩm chế biến chủ yếu còn thô; (tính chung khoảng 70%); chủng loại sản phẩm chế biến chưa phong phú; việc nâ;ng cao giá trị gia tăng cho nô;ng sản Việt Nam còn hạn chế; Liên kết sản xuất - chế biến và tiêu thụ còn lỏng lẻo, chưa tạo được sự gắn kết chặt chẽ giữa cô;ng nghiệp chế biến với sản xuất nguyên liệu và thị trường tiêu thụ; Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam còn ở mức thấp của th??? gi???i.

Các nguồn lực về vốn, cô;ng nghệ, nguồn nhâ;n lực, năng lực quản trị và hội nhập... còn hạn chế ảnh hưởng đến quá trình đầu tư đổi mới cô;ng nghệ và thay đổi cơ cấu sản phẩm đáp ứng yêu cầu thị trường.

Giải pháp phát triển ngành cô;ng nghiệp chế biến

Nghị quyết số 53/NQ-CP ngày 17/07/2019 của Chính phủ về giải pháp khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào nô;ng nghiệp hiệu quả, an toàn và bền vững đã đưa ra Mục tiêu đến năm 2030 ngành chế biến nô;ng sản đứng trong số 10 nước hàng đầu th??? gi???i. Việt Nam là một trung tâ;m chế biến sâ;u của nô;ng nghiệp th??? gi???i. Để đạt mục tiêu trong thời gian tới ngành cô;ng nghiệp chế biến cần tập trung vào các giải pháp như:

Một là, chuyển dịch, cơ cấu lại cô;ng nghiệp chế biến nô;ng sản theo hướng gắn với phát triển vùng nguyên liệu tập trung và tiêu thụ sản phẩm trên cơ sở cơ cấu lại vật nuô;i, câ;y trồng trên phạm vi toàn quốc.

        Hai là, UBND các tỉnh, thành phố chủ động xâ;y dựng, triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách hỗ trợ phát triển cô;ng nghiệp chế biến, bảo quản nô;ng sản và cơ giới hóa sản xuất nô;ng nghiệp trên địa bàn theo hướng thực chất và hiệu quả hơn.

Ba là, các doanh nghiệp cần tổ chức liên kết sản xuất trong chuỗi giá trị sản xuất - chế biến và tiêu thụ nô;ng sản để nâ;ng cao khả năng cung cấp nguyên liệu cho khâ;u chế biến, đảm bảo đủ về số lượng, chất lượng, ổn định mặt hàng; giám sát các mối nguy trong quá trình trồng trọt, thu hoạch, bảo quản; Lựa chọn các doanh nghiệp “đầu tàu” có đủ năng lực về vốn, khoa học cô;ng nghệ, thị trường… để dẫn dắt chuỗi liên kết.

Bốn là, tập trung nâ;ng tỷ lệ chế biến sâ;u, chế biến tinh có giá trị gia tăng cao và giảm tỷ lệ chế biến thô; có giá trị gia tăng thấp; câ;n đối hợp lý sản phẩm chế biến ở 3 cấp (Nhóm sản phẩm chủ lực quốc gia, Nhóm sản phẩm chủ lực cấp tỉnh và Nhóm sản phẩm là đặc sản địa phương).

Năm là, tạo lập mô;i trường đầu tư, kinh doanh thô;ng thoáng, thuận lợi trong đầu tư vào chế biến nô;ng, lâ;m, thủy sản; Xâ;y dựng Chiến lược phát triển chung về cô;ng nghiệp chế biến nô;ng sản và các đề án phát triển chế biến các ngành hàng có tiềm năng về sản xuất và thị trường tiêu thụ để định hướng lâ;u dài cho doanh nghiệp tập trung đầu tư phát triển mạnh.

Sáu là, nâ;ng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn thực phẩm; áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến của th??? gi???i như: HACCP, ISO 22000... trong tất cả các cơ sở chế biến nô;ng sản để đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc nô;ng sản.

Bảy là, ưu tiên nguồn lực triển khai có hiệu quả năm 2020 và các năm tiếp theo về chương trình khoa học và cô;ng nghệ quốc gia trong lĩnh vực chế biến nô;ng sản; Xâ;y dựng, hoàn thiện bộ tiêu chí đánh giá về năng lực của ngành chế biến nô;ng sản và cơ giới hóa nô;ng nghiệp.

Tám là, phát triển nhâ;n lực phục vụ cô;ng nghiệp chế biến nô;ng sản, đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu bền vững ngành nô;ng nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh cuộc Cách mạng cô;ng nghiệp lần thứ tư và hội nhập kinh tế quốc tế. Chuyển dịch hợp lý một phần lực lượng lao động sản xuất trực tiếp trong nô;ng nghiệp sang lao động cô;ng nghiệp chế biến có tác phong cô;ng nghiệp, ý thức, kỹ năng tay nghề cao./.

Hùng Đạt

 

 

Trang web giải trí Blackjack Việt Nam